od razu
  • przymiotniki od nazw osób
    1.12.2006
    1.12.2006
    Chciałam prosić o rozstrzygnięcie pisowni przymiotników: pisma platońskie / Platońskie, jaskinia platońska / Platońska, platoński / Platoński model dialogu, kantowska / Kantowska etyka powinności, filozofia heideggerowska / Heideggerowska. Przeczytałam uważnie odpowiedzi udzielone w poradni, ale w dalszym ciągu nie wiem, czy np. ontologię arystotelesowską można pisać z dużej litery, czy mam ją traktować analogicznie do pojęcia geometria riemannowska.
    Dziękuję bardzo za odpowiedź,
    Ania P.
  • skrót od doktorka
    26.02.2013
    26.02.2013
    Czy stawiać kropkę w przypadkach zależnych skrótów mgr, dr odnoszących się do kobiet używających w odniesieniu do siebie form magisterka, doktorka?
    Dziękuję.
    Weronika Grzanka
  • Raz jeszcze o skrótach specjalistycznych
    31.07.2017
    31.07.2017
    Dzień dobry,
    dziękując za Pańską – niezwykle budującą – odpowiedź (poniżej↓),
    w związku z interpretacją:
    https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Rok-do-roku-w-raportach-finansowych;17065.html
    proszę Pana (lub oddelegowaną przez Pana osobę) o ustosunkowanie się do poniższych kwestii.
    Odpowiadam (jako ekonomistka z wykształcenia i filolożka z zamiłowania, co niezwykle utrudnia mi wykonywanie pracy zawodowej) za korektę różnego rodzaju dokumentacji, w tym za ostateczną cenzurę okresowych raportów giełdowych (które udostępniane są do publicznej wiadomości, czyli na wielu portalach internetowych).
    Ww. interpretacja – nader liberalna w moim odczuciu – rozpowszechnia mylny pogląd ekonomistów nieposiadających żadnego zaplecza językowego: cokolwiek napiszemy, a jest to w miarę zrozumiałe, może być stosowane (z takich tez tworzy się przeświadczenie o poprawności nagminnego zapisu „2017r.” lub „2017r”).
    Poniżej przedstawiam moje wątpliwości.
    1) Przywołany w przykładzie wskaźnik C/Z (cena na zysk) nie jest skrótem i trudno raczej rozpatrywać go w kategoriach ortografii. Jest to działanie matematyczne, w którym cenę jednej akcji dzielimy na zysk pozyskany z tej akcji (wynik równania wyraża zatem stopień opłacalności inwestycji w ów papier wartościowy). C oraz Z (ang. P i E) nie są wówczas skrótami, a symbolami (tak jak w fizyce: W – praca, R – opór elektryczny). Zatem o żadnej niepoprawności językowej (czy dopuszczaniu/niedopuszczaniu pisowni z kropkami i ukośnikiem) nie może być – moim zdaniem – mowy.
    2) Przytoczony kazus zapisu obr/s dotyczy zaś jednostki miary, a tam występują uniwersalne zasady (bez kropki): m, s, kg (taki też status nadano obr – w wersji angielskiej r).
    3) Jednakże nie mogę się zgodzić z wykładnią dla powszechnie stosowanego zapisu r/r lub (a chyba nigdy się z takim zapisem nie spotkałam) k/k. To nie są ani symbole, ani jednostki miary. Zapis r./r. po pewnej frazie oznacza działanie matematyczne, w którym porównano dany parametr (np. C – cena) z 2015 roku (r.) z tym samym parametrem w 2016 roku (r.). Czyli w skrócie „cena chleba wzrosła o 20% r./r.” (jeśli chodzi o kwartał, to przychylam się raczej do zapisu kw./kw., a już q/q na pewno nie wzbudza wątpliwości, bo jest i angielski, i bez kropki (o którą się niniejszym awanturuję): – )).
    4) Moim zdaniem zaproponowane przez Państwa skróty typu rdr. są optimum niewzbudzającym wątpliwości (bez dyskusji: – )). Jednak poprawnym zapisem jest r./r., a ze względu na rozpowszechnienie formy r/r może być ona po prostu tolerowana.
    Z góry dziękuję za odpowiedź. Przepraszam, jeśli opisałam sprawę zbyt zawile. Chętnie kwestię moich dylematów doprecyzuję
    Pozdrawiam
    Agnieszka
  • raz a dobrze
    11.06.2001
    11.06.2001
    Szanowna Redakcjo!
    Chciałabym zapytać o pisownię zwrotu raz a dobrze. Czy przed spójnikiem a powinien być przecinek? Czy postawienie przecinka związane jest z różnicą znaczeniową, np. raz, a dobrze (tzn. raz, ale dobrze), raz a dobrze (tzn. raz i dobrze)?
  • Raz na jakiś czas i jego regionalne i gwarowe odpowiedniki

    22.07.2021
    22.07.2021

    Szanowni Państwo! Czy wyrażenie raz za czasu jest poprawne? W centrum Polski niespotykane, natomiast na południu już tak. Błąd językowy, czy regionalizm?

  • Raz na ruski rok

    11.02.2022

    Dzień dobry,


    chciałem zapytać o pochodzenie takich wyrażenia raz na ruski rok


    Pozdrawiam

    Dominik

  • razem czy osobno?
    19.01.2011
    19.01.2011
    Dzień dobry!
    1. Jak zapisać: średniodługie czy średnio długie włosy?
    2. Jaka jest zasada przy pisowni zbioru wyrazów typu: nic nie robiąc, nic nie mówiąc, nic nie robiący, nic nie mówiący?
    3. Jak jest poprawnie:
    a) nie, to nie czy nie to nie?
    b) dziecko – nie dziecko czy dziecko nie dziecko?
    Dziękuję i pozdrawiam
    Joanna Pijewska
  • razem czy osobno?
    22.01.2011
    22.01.2011
    Witam,
    zajmuję się korektą tekstów technicznych w firmie komputerowej. Mamy problem z pisownią zestawień typu: ultra cienki (serwer), szybko montowalne (szyny), wysoko dostępne (rozwiązania) czy bez narzędziowy (dostęp do serwera). Jak je pisać: rozdzielnie czy łącznie? Wiem, że generalnie takie zestawienia pisze się rozdzielnie, chyba że zostały uznane za trwałą właściwość przedmiotu. Co w przypadku powyższych zestawień, które nie są przecież powszechnie używane?
    Pozdrawiam, Ania
  • Liczymy razy
    6.11.2018
    6.11.2018
    Wiem, że poprawnie jest półtora raza, ale dwa i pół razy. Zastanawiam się jednak, co począć z takimi przypadkami, jak: „17/7; 15/11; 1,8; 2,3 raza/razy”. Naturalne wydawałoby się łączyć wszelkie ułamki z formą raza, ale wtedy 2,5; 3,5 itp. stają się dziwnymi wyjątkami. A co np. z dwa i ćwierć? Może więc przyjąć zasadę, że niezależnie od tego, jakim ułamkiem jest wyrażony liczebnik, to dopóki ma on wartość mniejszą od dwa, łączymy go z raza, a jeśli większą od dwa, to z razy?
  • naraz kontra na raz
    20.03.2020
    20.03.2020
    Dzień dobry! Chciałabym wrócić do rozróżnienia pisowni na raz/naraz. Myślałam, że rozstrzygającym kryterium jest tu akcent (jeśli pada na na, piszemy razem, jeśli na raz, piszemy osobno, por. https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/na-raz-i-naraz;13420.html, lecz okazuje się, że tak nie jest. W haśle na raz w WSO widnieje bowiem znaczenie ‘za jednym zamachem’, co zostało wykorzystane w Dyktandzie nad Dolinką. Jak rozróżnić zatem na raz – ‘za jednym zamachem’ od naraz – ‘jednocześnie’?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego